Terwijl in den lande de trein der herindelingen in volle gang voortdendert, staat in Zeeland het herindelingswagonnetje in alle stilte op het rangeerterrein, verborgen achter wat bosjes, maar voldoende uit het zicht. Voor 2012 staan er herindelingen op schema in Noord-Holland, Utrecht en Limburg (tien gemeenten naar drie). In 2013 vinden er herindelingen plaats in Friesland, Gelderland en Zuid-en Noord-Holland, waarbij 22 gemeenten in grotere gehelen opgaan. De Vorming van een gemeente Goeree is er een van. Het jaar er op gaan in Noord-en Zuidholland 9 gemeenten bestuurlijk op de schop en zal Friesland van de 31 gemeenten nu er nog 9 overhouden. Het leeuwendeel van de nieuwe gemeenten krijgt een inwonertal tussen de 70- en 80.000 inwoners. Dat vinden bestuursdeskundigen de meest gewenste omvang voor nieuwe gemeentelijke entiteiten.
In Friesland boog een commissie van wijzen onder voorzitterschap van professor L. Koopman zich over het meest gewenste gemeentelijk bestuursmodel voor die provincie en die kwam met opmerkleijke bevindingen op de proppen. In de optiek der wijzen pakt een opschaling naar groter, naar een bestuur op afstand voor de burger goed uit, omdat de burger na opschaling meer zeggenschap over zijn eigen directe woonomgeving krijgt. Een bestuur op voldoende afstand van die burgers bevordert objectivering van de keuzes en remt cliëntelisme. Dit speelt volgens de wijzen onder anderen daar, waar door demografische ontwikkelingen, pijnlijke keuzes op een hoger niveau van abstractie moeten worden gemaakt.
Onderwerpen als ‘schaalvergroting’ en herindeling’ zijn omgeven met sentimenten en emoties. Dat zijn begrijpelijke reacties van bestuurders en burgers vanuit het perspectief dat de fysieke afstand tussen gekozenen en hun kiezers, de burgers,
groter wordt. Dit geldt vooral ook voor plattelandsgemeenten waar vele dorpen en kernen samen “de gemeente” vormen.
Aan de andere kant is er de constatering dat de bestuurlijke inrichting aanpassing behoeft om de maatschappelijke dynamiek beter te faciliteren. De bestuurlijke trend is om steeds meer aan burgers zelf over te laten als het gaat om de directe woonomgeving en de lokale gemeenschap. Burgers zijn geen sluitstuk van een proces maar horen centraal te staan met meer verantwoordelijkheid; dat geeft herkenbaarheid en aanspreekbaarheid bij processen van schaalvergroting.
Dat zijn bevindingen die eigenlijk in een regio als Zeeuws-Vlaanderen, of liever heel Zeeland, aan zouden moeten slaan.
Weg met de vriendjespolitiek, weg met de valse politieke afwegingen en de burgers meer zeggenschap in hun eigen directe woonomgeving, al dan niet via wijk-en dorpsraden.
Maar nee, in deze kleine provincie – het Utah van Nederland – denkt men de trein der herindelingen te kunnen missen. Ik denk overigens niet dat dit gebeuren gaat. Denkt Zeeland zelf niet na – net als in Friesland en de Hollanden – over nieuwe bestuursstructuren, dan wordt dat elders wel gedaan en dan komt Zeeland in 2015,2016 voor voldongen feiten te staan en volgt een herindeling van bovenaf, opgelegd door Den Haag.
Nee, laat onze bestuurders in deze contreien maar verder leuteren of samenwerking (die zelden wat oplevert en al helemaal niet met partners over de grens), laat onze bestuurders in Middelburg maar denken dat Zeeland iets voorstelt en als bestuurseenheid een gouden toekomst heeft (terwijl alle voorzieningen van rijkswege naar elders verkassen).
Ik ben echt benieuwd wie of welke partij in de Zeeuwse politieke arena als eerste het lef heeft om de oogkleppen af te werpen.
Politici en bestuurders roepen om het hardst dat ze dicht bij de burgers willen staan. Maar door deze schaalvergroting wordt de afstand nog veel groter.
@Tjalco, Als je dit als een algemene opmerking stelt, dan klopt het vaak. Maar in het geval van Zeeuws Vlaanderen ben ik het niet met je eens. Door een bestuurlijke herindeling komt de Provincie meer op afstand te staan waardoor we hier beter lokaal maatwerk leveren en de oncontroleerbare kluwen van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden eens strak kunnen regelen.
@Michiel, leg eens uit de provincie meer op afstand? Gaat ze dan een deel van de provinciale bevoegdheden afstoten naar de gemeenten?
Ben niet zo kapot van meer zeggenschap voor de huidige wijk- en dorpsraden. Een uitzondering daargelaten zijn het toch vaak zelfbenoemde burgemeestertjes van Lijst Eigen Belang.
@Michiel volledig eens! @Tom in de huidige raden zitten ook teveel mensen van de Lijst Eigen Belang. Hoe dan ook, het is onvermijdelijk!
@Tom Anoniem: Waren het maar bevoegdheden, de provincie neemt de ruimte gewoon (zie rapport Calon) bij gebrek aan bestuurlijke professionaliteit aan deze kant.