Aan de andere kant van de wereld, op een klein eiland midden in de gigantische Grote Oceaan, ligt aan een mooie baai met veel rotsen, een mooie gladde, ronde steen. De eilandbewoners zijn ervan overtuigd dat die steen de navel van de wereld is en als zodanig barstensvol mystieke krachten zit. Bleven oogsten op het eiland uit, dan gingen de oudsten naar de steen en legden zij via de steen contact met moeder aarde. Het seizoen erop bloeide alles als nooit tevoren. Ziektes werden via de steen uitgebannen, scholen vis werden via de steen naar de wateren rondom het eiland gelokt en ga zo maar door.
Ik heb aan die steen gezeten, er aan gevoeld en kan me levendig voorstellen hoe die Polynesiërs van toen aan de egale ronde steen in een wereld van puntig basalt en grove tufsteen bovenaardse krachten toedeelden. Zoveel zelfs dat zij hun eiland in totaliteit tot Te pito o te henua, de navel van de wereld, proclameerden.
Wat de primitieve Rapa Nua deden, wordt in West-Zeeuws-Vlaanderen nog steeds gedaan. Elke kern in de gemeente Sluis ziet zichzelve als het centrum, de navel, van de wereld. Bijgevolge zijn de inboorlingen van Sluis -een enkele uitzondering daargelaten – verworden tot ware navelstaarders. Aangevoerd door de lokale politici zijn ondernemers, vertegenwoordigers van instellingen en organisaties en veel gewone burgers niet meer bij machte om over de grenzen van het eigen dorp te kijken. Als in het ene dorp een weg opgeknapt wordt moet het in een ander dorp ook gebeuren. Wordt er een dorphuis in plaats A opgekalefaterd, dan zet dat kwaad bloed in plaats B, omdat daar ook nog een gemeenschapshuis aan opknappen toe is. Krijgt dorp 1 bij de uitleg van een nieuw wegtrace een rotonde, dan moet dorp 2 er twee krijgen, omdat het de groeipool van de streek is (we hebben het dan over een dorpje van amper 2000 zielen) maar goed.
Burgemeester Molthoff van het oude Hulst waarschuwde dik tien jaar na de herindeling van 1970 voor het fenomeen “dorpisme”dat in die jaren ook het bestuur in zijn gemeente ietwat frustreerde. In Groot-Hulst heeft Hulst als belangrijkste kern, maar ook als verzorgend centrum van Oost-Zeeuws-Vlaanderen, politiek-bestuurlijk een leidende rol, maar dat valt nog te plaatsen. De belemmerdende naijver tussen de kleinere gemeenschappen is vrijwel verdwenen. In de gemeente Hulst zijn er zelfs al voetbalverenigingen die met elkaar samenwerken om door die krachtenbundeling clubs in stand te houden en de accommodaties efficient te gebruiken.
In Sluis zal iemand die daarover durft te beginnen met pek en veren besmeurd worden en het dorp worden uitgejaagd.
De verkiezingen van 3 maart zullen weinig aan het navelstaren, aan het groeiende dorpisme, kunnen verhelpen. Een waarschuwing: op het eiland in kwestie hebben de bewoners uiteindelijk elkaar bijna uitgemoord.
Of dat nu ook dreigt te gebeuren met PvdA’ers in en om IJzendijke moeten we nog even afwachten…
