Pijn

Burgemeester Joke van Rest van de ooit zo mooie gemeente Sas van Gent sprak eind jaren ’80 de niet zo verstandige woorden uit dat Sas van Gent het verdwijnen van de suikerfabrieken wel aankon. De honderden mensen die met de sluiting van de fabrieken hun baan verloren en hun aanhang waren woedend. Hoe kon een bestuurder dat…Voor Sas van Gent luidde de definitieve verlossing van de vochtige deken die in het najaar altijd over het stadje hing het begin in van een bijna einde. Je mocht het gemeentebestuur er nooit op wijzen, maar na de ontmanteling van de Suikerunie en de CSM (en en passant ook nog de meelfabriek de Walsenmolen) kelderde het inwonertal van Sas elk jaar met zo’n honderd zielen. Van ruim 5000 toen naar amper 3600 nu. Over krimp repte niemand.
De sluiting van de suikerfabrieken stonden niet op zich. Ook andere, traditionele oude industrieën, werden tot reorgansiaties en saneringen gedwongen. Was Hydro Agri in die tijd nog goed voor 800 arbeidsplaatsen, het tegenwoordige Yara houdt er na de opening van de nieuwe ammoniakplant nog amper 400 over. De Glasfabriek schakelde over van bulk naar projectproductie, maar leverde en passant een paar honderd arbeidsplaatsen in. De Cokesfabriek in Sluiskil – dik honderd medewerkers – sloot zijn poorten en Dow voerde in de jaren ’90 en begin deze eeuw een grootschalige herschikkingsoperatie uit die per saldo 1200 arbeidsplaatsen kostte. De kleitablettenfabriek van Engelhard (80 banen) ging op en kort daarna weer dicht, de scheepswerf in Terneuzen ging failliet, toeleveringsbedrijven voor de grote jongens idem. Snel rekenwerk wijst uit dat in de periode 1990-2010 in de (traditionele) industriële sector zo’n 3000 arbeidsplaatsen verloren zijn gegaan in de Kanaalzone en dat proces is nog niet op zijn eind.
Tegenover het verdwijnen deze fabrieksbanen staat bijna niets ter compensatie. Gelukkig kon Cerestar (Cargill) overeind blijven, maar ook deze fabriek werd tien jaar terug bedreigd met op zijn minst forse reducties. De klappen viele toen, gelukkig voor Sas e.o. in Noord-Frankrijk.
Provinciebestuur en Zeeland Seaports hebben vanaf 2007 geprobeerd om de Kanaalzone een rol te laten spelen in de opkomende bio-businesse, maar helaas pakte dat tot op heden niet best uit. Rosendaal Energy een van de modernste biobrandstoffabrikanten redde het niet en de andere -door ZSP- aangekondigde nieuwe bedrijven moeten de eerste paal nog steeds in de grond drijven. Of dat ooit gebeuren gaat is maar de vraag. Maar goed wellicht kan professor Soethaerts onderzoek in Zelzate naar tweede generatie biobrandwstoffen en hun toepasbaarheid in de chemie nog vruchten opwerpen om van het hele biobase verhaal nog een succes te maken. Vooralsnog heeft dat hele grensoverschrijdende project alleen wat tuinkassen opgeleverd in de Smidsschorrepolder. Goed dvoor enkele tientallen neiuwe banen. Zeeland, maar vooral Zeeuws-Vlaanderen (waar ook nog eens tal van overheidsinstellingen, banken en het kooptoerisme goeddeels zijn verdwenen) snakt naar een economische revival in de brede zin des woords.
Als bestuurders, standsorganisaties, ondernemers en het volk dat niet gaan inzien dan is er geen nieuwetoekomst.
Dat besef, dat besef ontbreekt.

Over van Gremberghe

Journalist en internetondernemer. Verslaggever in algemene dienst. Schrijft over Zeeland, Neder- en buitenland. Over wat wel en niet gebeurt, over reizen en soms over gewone mensen. Immer gedreven en oprecht, voor zover daar sprake van kan zijn.
Dit bericht is geplaatst in DAAR : Zeeuwse zaken, HIER ; Zeeuws-Vlaamse zaken. Bookmark de permalink.

4 reacties op Pijn

  1. Joeri schreef:

    Of dat besef er wel of niet is, zou ik niet weten. Maar hoe zouden lokale bestuurders deze situatie verder nog kunnen verbeteren, behalve dan de bio-plannetjes?

    Kortom, is een ‘revival’ of ‘renaissance’ of hoe je het ook wil noemen wel mogelijk voor Sas?

  2. gremberghe schreef:

    Het probleem concentreet zich niet alleen op Sas. Het gaat om heel Zeeuws-Vlaanderen. Het besef dat een terugloop van bevolking, voorzieningen etc doorzet is nog te weinig aanwezig. Daartegen over staat dat het regiobreed (bestuur, bedrijfsleven, standsorgansaties etc) ontbreekt aan visie. Eenduidig regionaal beleid kwam in de tijd van zeven gemeenten niet van de grond en nu met drie evenmin. Samenwerking om kosten te besparen lukt niet en verder is ZSP een dooie partner en de provincie, daar verwachten ze in Zeeuws-Vlaanderen al helemaal niets van. Frappant is dat de Rabobanken en een instelling als Zorgsaam er wel er in slagen wat elan los te maken in eigen achterban. Er is dus nog hoop.

  3. Tom schreef:

    Woorden uit de grond van mijn hart. Nou is voor een groot deel het banenverlies toe te schrijven aan de globalisatie en digitalisatie. Dat valt ZSP en de provincie niet aan te rekenen natuurlijk.
    Het eindplaatje van BioBase is op papier prachtig. Het restproduct van het ene bedrijf is een grondstof voor het andere. Maar alle bedrijven zijn zo in elkaar verweven dat er ook afhankelijkheid ontstaat. Wat gebeurt er als er schakels ontbreken, of plotseling van tussen vallen?
    Het gekke is dat de biomassacentrale die nu in Hulst komt fantastisch in dit hele BioBase verhaal zou passen. Dat vonden ook de initiatiefnemers toen ze vroegen om hun centrale in de Koegorspolder te mogen bouwen. De electriciteit wordt aan het net geleverd en de restwarmte zou naar de kassen gaan. In Hulst kan de centrale uiteraard ook de electriciteit kwijt, maar op dit moment wordt er nog niks met de restwarmte gedaan. Gek genoeg wilden ZSP en de provincie deze centrale niet in hun BioBase project. Ze wachten liever op de centrale van de strontvervoerders (letterlijk, no offense) van Kunst die al meer dan tien jaar niet verder is gekomen dan de tekentafel.

  4. gremberghe schreef:

    Het zou best wel eens kunnen gebeuren dat die biocentrale helemaal niet in Hulst komt, maar dat de provincie de initiatiefnemer juist naar de Kanaalzone willen dwingen te gaan. Overigens zijn een heleboel schakels al uit het project gevallen, denk aan Nedalco, Cargill, Roosendaal e.a. Alleen WarmCo (Kassen en Yara) werkt met reststoffen.

Reacties zijn gesloten.